Zorg in Marokko

Zoals jullie weten, begon Abu Māriyah begin 2017 zijn hijrah terug naar Marokko. Kort daarna volgde Umm Māriyah. Ondanks dat we in het begin veel obstakels zagen, verliepen de eerste stappen richting Marokko soepel, al-ḥamdu lillāh. Binnen twee weken vond Abu Māriyah een nieuwe baan in Casablanca (Dār al-Bayḍāʾ), en snel daarna werden vliegtickets geboekt. Hoewel we weinig voorbereiding hadden getroffen (dit kwam ons duur te staan), stond onze hijrah naar Marokko vast. Voor iedereen die ook overweegt te emigreren naar Marokko, delen we graag onze willekeurige ervaringen met jullie.

Als je overweegt naar Marokko te emigreren, of er wellicht net woont, is het belangrijk om het een en ander te weten over het Marokkaanse zorgsysteem. Zo ben je straks voorbereid op waar je naartoe moet en kom je niet voor nog meer verrassingen te staan. De gezondheidszorg in Marokko is eigenlijk verdeeld in twee hoofdcategorieën: publieke zorg en private zorg. Na acht jaar wonen in Marokko hebben we ervaring met beide systemen, maar eerst wat achtergrondinformatie.

Publiek zorgsysteem

De publieke gezondheidszorg in Marokko is toegankelijk voor iedereen en wordt grotendeels gefinancierd door de overheid. Dit klinkt aantrekkelijk, want in Nederland kennen we dit niet. Het is dan ook vooral bedoeld voor de burgers die het met minder moeten doen. In dit systeem zijn de kosten voor burgers erg laag en de publieke ziekenhuizen en gezondheidscentra zijn bijna overal wel in Marokko te vinden. Het draait hier dan vooral om de basisbehoeften zoals noodzorg, vaccinaties of zorg voor zwangere vrouwen.

In eerste instantie klinkt dit hartstikke goed, en zou je denken: waarom zou ik nog moeten betalen voor zorg als dit zo wordt aangeboden!? Nou, dat alles heeft onder meer te maken met de zorgkwaliteit van het publiek zorgsysteem. In publieke ziekenhuizen zijn lange wachtrijen eerder regel dan uitzondering. Uitloop van een uur is minimale wachttijd. Het gaat eerder om wachttijden van bijv. 3 uren tot een dag, en anders kom je de volgende dag weer terug. Mensen wachten eigenlijk totdat de arts verschijnt, of totdat het systeem weer werkt. We hebben dit zelf mee mogen maken.

Abu Māriyah is een aantal jaren geleden aangereden door een auto en moest met de ambulance naar een openbaar ziekenhuis, Qadr Allāh wa ma sha’a Fa’al. Daar eenmaal aangekomen werd hij door het personeel begeleidt naar een arts. Er stonden ontzettend veel mensen in de rij. Maar hij mocht voor omdat alle spoedgevallen voorrang kregen. Het was in zijn geval een spoedgeval – hij is als fietser aangereden door een auto. De arts had een indicatie gedaan en besloot dat er eerst een röntgenfoto moest worden gemaakt. Dat verliep tot daaraan toe vrij soepel.

Daarna volgende het extreem lang blijven wachten om een foto te laten maken. Maar de zaal was gesloten. Er waren geen medewerkers, en er stonden tientallen mensen in de rij, en de rij werd alsmaar langer. De situatie in het ziekenhuis was best zorgwekkend, met name de hygiëne, de afwezigheid van personeel en het tekort aan medische apparatuur. Ook waren er bijvoorbeeld bloedvegen op de muur te zien en rook het er niet ‘schoon’. Al-ḥamdu lillāh kwamen familieleden kort daarna aan, die hem vervolgens naar een privékliniek vervoerden. Daar werd hij uitstekend verder geholpen.

Private gezondheidszorg

De private gezondheidszorg in Marokko biedt een alternatief voor wie bereid is meer te betalen in ruil voor betere zorg, even platgeslagen. Het aantal privéklinieken en ziekenhuizen groeit snel, vooral in grote steden zoals Casablanca, Rabat en Tanger. We merken bijvoorbeeld in Tanger dat er steeds meer moslims uit Europa, Verenigde Staten, Engeland of Canada een eigen praktijk openen hier of bij een privékliniek in dienst zijn. Over zorg in Marokko en alles eromheen hebben we vaker bericht op Instagram en we besteden hier best wat tijd aan in onze cursus. In tegenstelling tot publieke zorg, hoef je in privéklinieken nauwelijks te wachten.

Toen een familielid ziek werd tijdens haar bezoek hier in Tanger, kwam er een arts en verpleegkundige aan huis om haar te helpen. Ze hadden van alles bij zich, van een infuus, medicijnen tot aan verband. Het familielid is met de Wil van Allāh geholpen en haar situatie verbeterde ook vrijwel onmiddellijk. De snelheid waarmee we werden geholpen, was indrukwekkend. Al-ḥamdu lillāh. Voor de hulp van de arts en de toegediende medicijnen hebben we zo’n 1.500 DH betaald. Ze waren zo’n 30 tot 45 minuten bij ons, dit is enkel ter illustratie. In een privékliniek betaal je bijv. voor een consult zo’n 300 DH tot 500 DH en voor een operatie kun je al snel (tien)duizend(en) euro’s(‘s) kwijt zijn.

Privéklinieken hebben overigens vaak toegang tot modernere apparatuur en luxere voorzieningen. Het is er hygiënischer, de kamers zijn schoner, en de algemene ervaring voelt ‘professioneler’ aan. Ik weet niet of professioneler het juiste woord is, maar zo voelt het wel. We zijn ons ervan bewust dat privéklinieken in steden zoals Casablanca, Rabat en Tanger makkelijk te vinden zijn, maar dit geldt lang niet altijd voor de kleinere steden of dorpen. De kwaliteit van zorg is over het algemeen beter in privéklinieken, maar de kosten kunnen dus aardig oplopen.

Onze persoonlijke ervaringen

Tijdens de afgelopen jaren in Marokko hebben we beide systemen mogen ervaren. Als we een keuze hebben, dan gaan we altijd voor een privékliniek vanwege de hygiëne, betere faciliteiten en snellere service.

Umm Māriyah heeft een positieve ervaring met dr. Veronique Herdt hier in Tanger, ze is van België en spreekt ook Vlaams. Tijdens de zwangerschap een deel van de controles bij haar gehad. Overigens wordt er veelal gezegd over thuisbevallingen in Marokko dat dat niet toegestaan is, maar wat wij begrepen hebben is dat het vooral wordt ontmoedigd door specialisten, maar het wel kan. Velen kiezen er daarom voor te bevallen in een kliniek of ziekenhuis. Dat is vrijwel de norm in Marokko. In onze directe omgeving zijn er zusters die wel thuis zijn bevallen.

Toen ons dochtertje ziek werd een tijd terug, was ze ontzettend goed geholpen door dr. Najat Boukoula, een Frans- en Riffijnstalige arts. Ook hebben we een positieve ervaring met dr. Nordin Dahanne, een Nederlandstalige kinderarts in Tanger. Abu Māriyah heeft positieve ervaringen met dr. Yohan Guazzi, hij is de Franse en Arabische taal machtig. Naast de ‘gewone’ huisartsen, zijn er heel veel medische specialisten en fysiotherapeuten, osteopaten, chiropractors etc. Al-ḥamdu lillāh.

Wil je leren hoe je met vertrouwen en doorzettingsvermogen jouw emigratie naar Marokko kunt plannen en succesvol kunt navigeren? In onze e-cursus delen we waardevolle inzichten die je helpen om het onderwerp Zorg in Marokko en andere belangrijke aspecten van het leven in Marokko te begrijpen en je goed voor te bereiden, bi-idhnillāh.  [Klik hier voor meer informatie].

Wa billāhi at-tawfīq.