Tussen twee werelden in
Zoals jullie weten, begon Abu Māriyah begin 2017 zijn hijrah terug naar Marokko. Kort daarna volgde Umm Māriyah. Ondanks dat we in het begin veel obstakels zagen, verliepen de eerste stappen richting Marokko soepel, al-ḥamdu lillāh. Binnen twee weken vond Abu Māriyah een nieuwe baan in Casablanca (Dār al-Bayḍāʾ), en snel daarna werden vliegtickets geboekt. Hoewel we weinig voorbereiding hadden getroffen (dit kwam ons duur te staan), stond onze hijrah naar Marokko vast. Voor iedereen die ook overweegt te emigreren naar Marokko, delen we graag onze willekeurige ervaringen met jullie.
Wanneer je besluit te emigreren naar Marokko, laat je een stukje van jezelf achter in Nederland. Tegelijkertijd neem je ook een deel van Nederland met je mee. Voor ons was het in ieder geval wel zo. Vanaf het moment dat we in Marokko gingen wonen, voelden we ons op een bepaalde manier “verkaast.” In Nederland was dat gevoel juist het tegenovergestelde. Vele Muhajirūn ervaren overigens hetzelfde. Een leven in beide werelden, terwijl je je thuis probeert te voelen in één daarvan.
Heimwee en familie missen zijn enkele van de grootste uitdagingen van hijrah. Het missen van ouders, broers, zussen en de vertrouwde omgeving was (en is) niet eenvoudig. De herinneringen aan ons leven in Nederland komen soms nog naar boven, vooral tijdens speciale momenten. Toch vervagen die herinneringen langzaam met de jaren. De regelmatige reisjes tussen Marokko en Nederland houden herinneringen levendig. Het heen en weer reizen brengt soms uitdagingen met zich mee, denk aan Māriyah die soms een aantal weken lessen op school mist of haar vriendinnetjes mist. Maar toch, blijven we heen en weer reizen, want hierdoor blijven we dicht bij onze ouders en naasten staan en kunnen zo de familiebanden versterken, al-ḥamdu lillāh.
Familie als verbinding tussen twee werelden
Voor ons blijft familie een belangrijke reden om verbonden te blijven met Nederland. En meer dan dat is er niet in Nederland voor ons. We zijn Allāh dankbaar dat we onze beide ouders nog hebben, al-ḥamdu lillāh. Regelmatige bezoeken aan Nederland voor bijvoorbeeld bruiloften, geboortes en noodgevallen, zorgen ervoor dat die verbondenheid intact blijft.
Eerlijk gezegd is het de laatste jaren alleen makkelijker geworden om de familiebanden te onderhouden. Dankzij smartphones en apps zoals WhatsApp en Facetime kunnen we makkelijk contact houden met onze familie in Nederland. Het videobellen helpt ons om momenten uit ons leven in Marokko te delen met hen, terwijl we tegelijkertijd op de hoogte blijven van gebeurtenissen in Nederland. Zo heeft Umm Māriyah bruiloften/hennafeesten bijgewoond op afstand (serieus!) en ʿĪd al-Fiṭr van op afstand gevierd met de familie in Nederland vanuit de woonkamer in Tanger. Met name tijdens de coronaperiode kwamen we erachter hoe ontzettend belangrijk onze iPhone en Samsung was. De hedendaagse technologie heeft het gemis van familie eigenlijk verzacht en ons geholpen om ons verbonden te blijven voelen met hen, ondanks die fysieke afstand, al-ḥamdu lillāh.
Van cassettebandjes tot videobellen
Vroeger was dit heel anders. In de jaren ’80 en ’90 stuurden onze ouders cassettebandjes naar familie in Marokko. We spraken berichten in over school, de moskee, of werden opgedragen door onze ouders ter plaatse even een Sūrah uit de Qur’ān te reciteren (dat ging niet altijd even soepel). De cassettebandjes werden dus opgenomen en vonden via de post hun weg naar onze opa’s, oma’s, ooms en tantes in Marokko. Het was altijd spannend om een antwoord terug te ontvangen. Naast casettebandjes waren er ook handgeschreven brieven uit Marokko, vaak vol prachtige handgeschreven verhalen van opa en ooms en tantes.
Bellen naar Marokko in die tijd was toen een avontuur op zich. Onze ouders moesten naar een belhuis, met kleine hokjes waarin je losse guldens in een automaat stopte om te bellen. Dat was anders dan de groene telefooncellen die je op straat zag. Dit was nog voor de welbekende Lebara- en Lyca-simkaartjes. Het hele proces vergde veel geduld, maar hoe dan ook werd er gezorgd voor het versterken van de band tussen de familieleden vanuit beide kanten. Dat onze ouders in Nederland woonden weerhield hen niet van het onderhouden van de banden, subhān Allāh.
Terug naar het heden… Hijrah gaat over het maken van keuzes die je dichter bij Allāh brengen. Met die intentie onderneem je de reis en neem je afstand van Dār al Kufr. We hebben onze dierbaren, ons opgebouwde leven, het vertrouwde en zoveel meer achtergelaten om dichter bij Hem ﷻ te komen. En ja, het is mogelijk om Hijrah naar Marokko te ondernemen zonder volledig afscheid te nemen van de familie in Nederland. Terwijl we worstelen met uitdagingen zoals het missen van familie. Het gemis blijft, ondanks dat we frequent heen en weer reizen. Want ondanks het aanpassen aan een totaal ander land, systeem, alle beproevingen daaromheen of het simpelweg plannen van (levens)doelen, blijven we onszelf herinneren aan de grotere intentie: dichter bij Allāh ﷻ komen. We proberen een gebalanceerd leven te leiden, met onze Dīn als leidraad, en daar hoort onze familie dus ook bij.
Hoe ontzettend vreemd zou het zijn om de familiebanden niet aan te halen, ‘omdat je niet meer in hetzelfde land woont’. Hoe vreemd zou het zijn als je die ene zus of die ene broer veel minder spreekt ‘omdat het contact is verwaterd’ vanwege de Hijrah. Hoe vreemd zou het zijn als je je ouders niet meer bezoekt ‘omdat zij maar zelf naar het islamitisch land moeten komen’, en niet jij naar het land van ongeloof wilt, aangezien je daar juist van bent vertrokken. Wij kunnen ons er in ieder geval niets bij voorstellen. Dat alles heeft te maken met het feit dat Allāh ons heeft geboden met het aanhalen van de familiebanden en deze niet te verbreken. Al-ḥamdu lillāh zijn wij in staat gesteld om meerdere keren per jaar op en neer te reizen en de familie te zien.
وَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ ٱلَّذِى تَسَآءَلُونَ بِهِۦ وَٱلْأَرْحَامَ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلَيْكُمْ رَقِيبًۭا
En vrees Allāh in wiens Naam jullie elkaar (om hulp) vragen en (onderhoud) de familiebanden. Voorwaar. Allāh is de Waker over jullie. [4:1]
Doe mee met onze e-cursus en krijg begeleiding bij elke stap van jouw emigratieproces. Leer van onze ervaringen en ontdek praktische tips om verrassingen te voorkomen.[Klik hier voor meer informatie].
Wa billāhi at-tawfīq.
